همه ما از خستگی و مشغله‌ بیش از حد زندگی شکایت می‌کنیم. اغلب اوقات حق با شماست، اما از این بابت خشمگین نباشید. حدود ۲تا ۳هفته شیوه زندگیتان را تغییر دهید: بیشتر بخوابید، فعالیت‌های اجتماعی خود را کم کنید، غذاهای سالم و بی‌خطرتر بخورید، مایعات بیشتری بنوشید، مولتی ویتامین مصرف کنید و مصرف کافئین و الکل را کاهش دهید. ساندرا آدامسون فری‌هوفر، دکتر طب داخلی در آتلانتا می‌گوید: اگر پس از این تغییرات، هنوز هم نشانه‌های خستگی را احساس کردید به کمک حرفه‌ای نیاز دارید. خستگی بیش از حد می‌تواند از علائم یک بیماری بسیار جدی‌ پزشکی باشد که قابل درمان است

در اینجا ۷ مورد از متداول‌ترین مشکلاتی که باید درباره‌اش بدانید، آورده‌ شده است.

1. کم خونی

خستگی ناشی از کم خونی به دلیل کمبود گلبول‌های قرمز خون است، که اکسیژن را از ریه‌ها به بافت‌ها و سلول‌ها می‌رساند، که ممکن است احساس ضعف و تنگی نفس ایجاد کند. کم خونی می‌تواند به ‌علت کمبود آهن یا ویتامین، از دست دادن خون، خونریزی داخلی یا یک بیماری‌های مزمن از قبیل آرتریت روماتوئید، سرطان یا نارسایی کلیه ایجاد شود. لورنس کوراش استاد کمک پزشکی آزمایشگاهی در دانشگاه کالیفرنیا، سان فرانسیسکو اینچنین توضیح می‌دهد: زنانی که در سنین باروری هستند، در طول دوره بارداری و شیردهی، به‌ ویژه به کم خونی ناشی از فقر آهن، به علت از دست دادن خون در دوران قاعدگی و نیاز بدن به آهن بیشتر مبتلا می‌شوند.

علائم: خستگی یکی از علائم عمده‌ی آن است. دیگر علائم شامل ضعف شدید، اختلالات در خواب، عدم تمرکز، تند شدن ضربان قلب، درد قفسه سینه و سردرد است. ورزش ساده مانند بالا رفتن از پله‌ها و یا راه رفتن در فواصل کوتاه، می‌تواند سبب خستگی شود.

آزمایش: یک ارزیابی کامل برای کم خونی شامل تست‌های فیزیکی و آزمایش خون مانند محاسبه‌ی تعداد سلول‌های خونی یا اندازه گیری گلبول‌های قرمز خون باشد. یکی از روش‌های استاندارد برای محاسبه‌ی‌ کم خونی تست ادرار است.

2. بیماری تیروئید

چنانچه هورمون‌های تیروئید خوب ترشح نشوند، حتی فعالیت‌های روزانه هم شما را خسته خواهد کرد. غده تیروئید، حدودا اندازه گره کراوات یک مرد است، که در جلوی گردن قرار دارد و هورمون‌هایی را ترشح می‌کند که سوخت و ساز بدن را کنترل می‌کنند. ترشح بیش از حد هورمون تیروئید (پرکاری تیروئید)، سوخت و ساز بدن را سرعت می‌بخشد. هورمون تیروئید خیلی کم کار (کم کاری تیروئید)، سوخت و ساز بدن را کند می‌کند.

علائم: پرکاری تیروئید ابتدا موجب خستگی و ضعف عضلانی در ران‌ها می‌شود که ورزش‌هایی از قبیل دوچرخه سواری و یا بالا رفتن از پله را مشکل می‌کند. علائم دیگر شامل کاهش وزن بی‌علت، احساس گرمای دائم، افزایش ضربان قلب، کوتاه شدن و کاهش جریان قاعدگی و افزایش تشنگی است. رابرت جی مک کانل، مدیر مرکز تیروئید نیویورک در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک می‌گوید: پرکاری تیروئید معمولا بیشتر در زنان ۲۰ و ۳۰ ساله خود را نشان می‌هد، اما در زنان و مردان مسن‌تر هم می‌تواند رخ دهد. کم کاری تیروئید باعث خستگی و ناتوانی در تمرکز و درد عضلانی، حتی با فعالیت جزئی می‌شود. علائم دیگر عبارتند از افزایش وزن ناشی از احتباس آب، احساس سرمای دائم (حتی در آب و هوای گرم‌تر)، جریان قاعدگی سنگین‌تر و بیشتر و یبوست. شیوع کم کاری تیروئید در زنان بالای ۵۰ سال است. مک کانل می‌گوید، در واقع، بیشتر از ۱۰% از زنان بالای۵۰ سال مبتلا به کم کاری تیروئید خفیف هستند.

آزمایش‌: بیماری تیروئید را می‌توان با یک آزمایش خون تشخیص داد. مک کانل می‌گوید: اختلالات تیروئید قابل درمان است، آزمایش تیروئید باید در تمام افرادی که از خستگی و یا ضعف عضلانی شکایت دارند، انجام شود.

3. دیابت

هر ساله مشخص می‌شود که بیش از یک میلیون نفر از مردم به دیابت نوع ۲مبتلا هستند. اما بسیاری حتی ممکن است از آن اطلاع نداشته باشند. قند، که گلوکز نیز نامیده می‌شود، سوختی است که از بدن شما محافظت می‌کند. این بدان معناست که برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ امکان استفاده و سوزاندن قند در بدن به‌درستی وجود ندارد و همین امر باعث می‌شود تا قند خون بالا رود. کریستوفر سادک پروفسور پزشکی و مدیر برنامه برای مرکز پژوهش‌های بالینی عمومی در دانشگاه پزشکی جان هاپکینز می‌گوید: افراد مبتلا به دیابت، اغلب با احساس خستگی و نداشتن انرژی کافی برای بدن که یکی از علائم هشدار‌دهنده دیابت است به این بیماری پی می‌برند.

علائم: از یک سو خستگی و از سوی دیگر علائمی مانند تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار، گرسنگی، کاهش وزن، تحریک پذیری، عفونت‌های مخمری و تاری دید.

آزمایش‌: دو آزمایش عمده برای دیابت وجود دارد. آزمون قند خون ناشتا، که متداول‌تر است، سطح قند خونِ پس از ناشتا به مدت ۸ ساعت اندازه گیری می‌شود. با استفاده از آزمون تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)، دو بار خون گرفته می‌شود، یک‌بار قبل از نوشیدن شربت گلوکز، سپس ۲ ساعت بعد از نوشیدن آن.

4. افسردگی

احساس غم و ناراحتی زیاد، یا افسردگی یک بیماری مهم است که خواب، غذا خوردن، احساس ما در مورد خودمان و دیگران را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بدون درمان، علائم و نشانه‌های افسردگی ممکن است برای هفته‌ها، ماه‌ها و یا حتی سال‌ها به طول انجامد.

علائم: اکثر ما تجربه‌ی افسردگی را با این اوصاف ذکر شده نداریم. اما معمولا، افسردگی می‌تواند باعث کاهش انرژی، تغییرات در الگوهای خواب و غذا خوردن، مشکلات حافظه و تمرکز و احساس ناامیدی، بی ارزشی و منفی نگری توام شود.

آزمایش: هیچ آزمایش خونی برای افسردگی وجود ندارد، اما دکتر شما ممکن است با پرسیدن یک سری سوالات از شما قادر به شناسایی آن باشد. اگر شما پنج مورد یا بیشتر از این علایم زیر را برای بیش از ۲ هفته تجربه نمودید و یا اگر آن‌ها در زندگی شما تداخل ایجاد کرده‌اند، با دکتر خود یا متخصص بهداشت روانی مشورت کنید: خستگی یا از دست دادن انرژی، خواب بیش از حد کم و یا زیاد، غم، اضطراب و یا احساس پوچی، کاهش اشتها و کاهش وزن، افزایش اشتها و افزایش وزن، از دست دادن علاقه یا لذت در فعالیت‌هایی که زمانی به آن علاقه داشتید، بی‌قراری یا تحریک پذیری، علائم فیزیکی مداوم که به درمان جواب نمی‌دهند مانند سردرد، درد مزمن و یا یبوست و سایر اختلالات گوارشی، اشکال در تمرکز، یادآوری، یا تصمیم گیری، احساس گناه، نا امیدی و یا عقاید بی ارزش درباره مرگ یا خودکشی.

5. آرتریت روماتوئید

این یک بیماری خود ایمنی است که همیشه در اوایل به آسانی تشخیص داده نمی‌شود، اما چند سرنخ ظریف برای کشف آن وجود دارد. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن برعلیه خودش کار می‌کند و به بافت‌های سالم مرتبط با هم حمله می‌کند، در نتیجه گاهی اوقات آسیب غیر قابل جبرانی به استخوان و غضروف وارد می‌سازد.

علائم: بسیاری از علائم آن (مانند خستگی، کمبود انرژی، از دست دادن اشتها و درد مفاصل) با برخی بیماری‌های دیگر از جمله دیگر اشکال آرتریت مانند درد مزمن و سفتی عضلات موسوم به فیبرومیالژیا و لوپوس مشترک هستند. با توجه به سخنان جان کلیپل، رئیس و مدیر عامل بنیاد آرتروز آتلانتا، خستگی ناشی از کم خونی و اختلالات تیروئید حتی در افراد مبتلا به آرتریتروماتوئید شایع‌تراست. متخصصین پوست حداقل چهار معیار زیر را در تشخیص RA بررسی می‌کنند: خشکی صبحگاهی در داخل و اطراف مفاصل، حداقل سه حوزه مشترک با تورم بافت نرم به طور همزمان؛ مفاصل متورم در مچ دست، بند انگشت، و یا مفصل وسط انگشت؛ درگیری همزمان نقاط مشترک در هر دو طرف بدن؛ بافت توده‌ای زیر پوست؛ و فرسایش استخوان در مچ دست و یا مفاصل دست. تشخیص توسط اشعه ایکس صورت می‌پزیرد.

آزمایش: آزمایش کامل فیزیکی توسط روماتولوژیست می‌تواند شواهد بسیار ارزشمندی از بیماری ارائه دهد، اما یک آزمایش نیز برای تشخیص روماتوئید وجود دارد و آن پادتن‌های موجود در خون است. حدود ۸۰ ٪ از مردم که آزمایشRA می‌دهند جواب تستشان مثبت است، اما باید خاطر نشان کرد که این آزمون قطعی نیست.

6. خستگی مزمن

این وضعیت پریشان کننده و باعث خستگی مفرط می‌شود که به سرعت اتفاق می‌افتد. افرادی که از CFS رنج می‌برند، پس از انجام فعالیت‌های عادی روزانه احساس خستگی شدیدی دارند و به‌راحتی با فعالیت‌های جزئی خسته می‌شوند.

علائم: علائم دیگر عبارتند از سردرد، درد عضلانی و درد مفاصل، ضعف، غدد لنفاوی دردناک، و ناتوانی در تمرکزاست. سندرم خستگی مزمن، ناشناخته می‌ماند، چون هیچ علت شناخته‌ شده‌ای برای آن وجود ندارد.

آزمایش: هیچ آزمایشی وجود ندارد. دکترتان باید قبل از تشخیص، سایر علائم مشابه، مانند لوپوس و ام اس را در نظر بگیرد.

7. اختناق در خواب

اگر شما هنگامی که از خواب بیدار می‌شوید احساس خستگی می‌کنید، ممکن است مشکل اختلال خواب داشته باشید؛ مهم نیست که چقدر استراحت کرده‌اید اما باز هم احساس گیجی و خستگی دارید. اختناق در خواب یک اختلال است که با وقفه کوتاهی در تنفس در طی خواب همراه می‌شود. در رایج‌ترین نوع اختناق انسدادی خواب، راه هوای تنفس فوقانی شما مسدود و یا تنفستان برای چند ثانیه کم می‌شود، که به نوبه خود هشدار‌هایی برای مغز است تا شما را برای تنفس مجدد از خواب بیدار کند. دکتر روزن بارکر مدیر پزشکی سابق موسسه خواب نکسویل می‌گوید: شخص مبتلا به اختناق خواب ممکن است در طول شب برای ده‌ها یا حتی صدها بار دچار قطع تنفس شود.

علائم: اختناق در خواب معمولا دارای‌ نشانه‌هایی از قبیل خروپف است و به‌طور کلی با خستگی در روز بعد همراه می‌شود. از آن‌جا که اختناق در خواب می‌تواند منجر به بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا و سکته مغزی شود، شناسایی آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

آزمایش‌: شامل یک شب اقامت در یک کلینیک خواب است تا الگوی خواب شما ضبط ‌شود و یک تست بدون درد که الگوهای خوابتان، تغییرات تنفسی و فعالیت مغز تحت نظارت قرار ‌گیرد.

منبع.